کیفیت چیست ؟

عبارتست از درجه ی خوبی و بدی یک کالا و یا یک خدمت .



برای کنترل کیفیت جوایزی در نظر گرفته شده است که معروف ترین جوایز آن عبارتست از :

جایزه ی بالدریج امریکا :
جایزه ی دمینگ ژاپن :


انواع استاندارد های کنترل کیفیت :

استاندارد ایزیری ایران منطبق بر استاندارد های اروپا (ce) مدل(efqm)
جایزه کنترل کیفیت ایران (ملی امیر کبیر)


نکته های این مورد :

بحث کنترل کیفیت همراه با زمان به سرعت در حال تغییر است
پرفوسور جوزف جوران پدر کنترل کیفیت است
آقای دمینگ بنیانگذار کنترل کیفیت صنایع کشور ژاپن
عوامل موثر در دریافت جایزه کنترل کیفیت مدیریت ،کارکنان ،محصول 


کنترل کیفیت چیست ؟

1-عبارت است از اطمینان از تهیه و تولید کالا وخدمات برطبق استاندارد های تعیین شده

2- به طور کلی سیستمی است برای نگهداری یک سطح مطلوب کیفیت یک فرآورده یا 
فرآیند بابرنامه ریزی دقیق ، استفاده از لوازم مناسب بازرسی مداوم و اقدام 
به عملیات اصلاحی در قسمتهای لازم


استقرار یک سیستم تضمین کیفیتی:

یعنی تهیه و بکارگیری برنامه تضمین کیفیتی که می تواند بالاترین هدف دریک 
سازمان باشد. پیاده سازی این سیستم مستلزم انجام اقدامات زیر است:

1)تهیه طرح جامع که شامل:

الف) تیم کاری و مشخص شدن سرپرست آن

ب) ایجاد جلسات هماهنگی وانتقال آن از مدیریت به پرسنل

ج) سیستیم تضمین کیفیتی در سطح شرکت مورد برسی قرار میگیرد.

د) استاندارد های ودستورالعملهای لازم جمع آوری گردند.

ه) نیازهای فنی واقتصادی سازمان برآورده گردد.

و) استقرار هاوسیاستهای کلی مشخص گردد.

ز) الگوی هماهنگ فرآیند کاری اجرا شود.

ح) چارچوبی برای نظام بهبود تعیین گردد.


2) طرح ساده شده(طرح عملیاتی)

الف) سرپرست تیم کاری مشخص شود.

ب) استانداردهای پذیرفته شده تعیین گردد.

ج) فعالیتهای جاری با نیازهای مقایسه شده و اقدامات اصلاحی مشخص شود.

د) کتابچه دستورالعمل کیفی تهیه شود.

ه) از طریق جلسه ای سیستم تضمین کیفیتی تشکیل شود.


زیر سیستم های تضمین کیفیت عبارتند از:

1) تضمین طراحی شامل تغییرات طرح, برسی قراردادها و...

2) طراحی کیفیت و طراحی بازرسی شامل ارتباط با افرادماهر،دستورالعمل های دقیق و سیستم تضمین کیفیتی

3) تضمین تدارکات شامل ارتبات با تهیه کنندگان و ارزیابی تدارکات

4) تضمین تولید ،شامل راه اندازی تولید،بازرسی در طول فرآیند تولید،خود کنترلی وبازرسی انتهای کار

5) تضمین عملکرد کیفی پس از فروش شامل عملکرد محصول،ارتباط با مصرف کننده وخدمات کیفی

6) سیستم اطلاعات مدیریت شامل گزارش کیفی,ارزیابی هزینه ها

7) برنامه ریزی و کنترل کیفی آماری شامل روشهای نمونه گیری آماری

8) تهیه نرم افزارهای کنترل کیفی شامل به کارگیری روشهای اطلاعات دقیق وکنترل به وسیله سیستم های رایانه ای



هدف از کنترل کیفیت چیست ؟

اعمال نظارت دقیق بر تمام پدیده های موثر در تولید ، به نحوی که محصول حامل در تمام شرایط کیفیت یکسانی داشته باشد

جلب رضایت مشتری ، ارائه محصول با خصوصیات مطلوب

وظیفه کنترل کیفیت نمی تواند فقط به عهده یک فرد یا گروه خاص باشد. بلکه 
هماهنگی تمام اجزا را لازم دارد.( مشتری ، مهند سین ، ماده اولیه ، کارگران
و....) 



زیر سیستم های تضمین کیفیت:

1.تضمین طراحی : شامل کنترل قراردادها وکنترل طرح اولیه یا بازنگری مجدد طرح

2.طراحی کیفیت وبازرسی : شامل ارتباط با افراد ماهر و تهیه دستورالعمل ها

3.تضمین تدارکات: شامل ارتباط با تهیه کنندگان و ارزیابی تدارکات

4.تضمین تولید: شامل فرآیند خط تولید، بازرسی در طول فرآیند خودکنترلی وانتهای خط

5.تضمین عملکرد کیفی وخدمات پس از فروش: شامل عملکرد محصول وارتباط با مصرف کننده

6.سیستم اطلاعات مدیریت کیفیت: شامل گزارش کیفی وارزیابی هزینه های کیفی

7. برنامه ریزی وکنترل کیفی آماری: شامل روش های آماری ونمونه گیری

8. نرم افزارهای کنترل کیفی : شامل روش های اطلاعاتی دقیق وکنترل به وسیله سیستم های رایانه ای


مشکلاتی که در تنظیم کنترل کیفیت میتوان نام برد شامل موارد زیر است :

1-مواد اولیه

2- ابزار ها و دستگاهها

3-خطاهای انسانی

4- محیط تولید

5-ضعف در طراحی 


بازرسی چیست؟"همه چیز در مورد ب

بخشی از عملیات کنترل کیفیت را بخش بازرسی تشکیل میدهد

و شامل مراحل زیر است :

1- قبلاز مرحله ی تکمیل شدن و پوشاندن قطعات

2-قبل از عمیال یر قابل برگشت

3-قبل از عمیات پر هزینه

4-در مرحله ی تحویل مواد خام

5- در آغاز تولید

6-بعد از تولید

با توجه به مراحل بالا بهترین مرحله برای بازرسی مرحله ی حین تولید کالا 
میباشد که انتخاب این مرحله هم با توجه به رابطه ی زیر سنجیده میشود :

نقل قول:حساسیت مرحله برابر است با هزینه ی بازرسی تقسیم بر ضایعات تولید


بازرسی انواع مختلفی دارد :

1-بازرسی از کل محصول تولیدی

2- بازرسی به روش نمونه برداری

که بهترین نوع بازرسی بازرسی نوع آزمایشگاهی است 



انواع نمودار های کنترل کیفیت

1- نمودار نقطه ای

2-نمودار تحلیل حساسیت

3-نمودار هیستوگرام

4-نمودار 4m یا FISH

5- نمودار پارتو(ABC)



نمودار هیستوگرام

یک نمودار دو بعدی است که از دو بردار عمود بر هم تشکیل شده اند

مولفه افقی دامنه تغییرات و مولفه عمودی میزان فراوانی را نشان می دهد

با رسم این نمودار پی به مقدار فراوانی می بریم که چه تعداد ،در کدام دامنه ی تغییرات بیشترین آمار را دارد.



نمودار 4M یا FISH:

در سال 1935توسط پرفوسور ایشی کاوا مدیر عامل کارخانه فولاد در این نمودار

شکل اصلی عوامل دخالت کننده در کیفیت مطرح شده که به وسیله پیکان این عوامل

ارتباط با کیفیت پیدا می کنند سپس یکی یکی مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفته و

بررسی می شود .







نمودار پارتو (ABC



20% کالا ها بیشترین ارزش را دارند.

اصل پارتو بیانگر این نکته است که در روش مدیریت باید بین ارزش موضوع و 
افراد یا عواملی که با آن مرتبط هستند رابطه درصدی مشخص گردد.به عنوان مثال
بیان می شود که 80%علت خرابی کالا مربوط به 20% عوامل است.لذا باید به 
سراغ اولویت رفت.





نمودار تحلیل حساسیت:



بهترین روش کنترل ، کنترل در حین تولید است .برای اینکه بهترین نقطه

را در حین تولید یا گلوگاه تعریف شود از نمودار تحلیل حساسیت استفاده

می کنیم.







منحنی مشخصه عملیات :

در این منحنی ممکن است دو خطر به وجود آید :

1- کالایی که به دست مشتری میرسد کالای معیوب باشد .

2- کالاهایی که برای آزمایش و تست انتخاب میکنیم همه معیوب باشند .



مدیر عملیاتی یا سرپرستان وظیفه دارند با توجه به امکانات خود ریسک تولید 
کننده و مصرف کننده را که با α و β نمایش داده می شود را به حداقل برسانند.

برای حداقل رساندن این دو ریسک از منحنی مشخصه عملیات استفاده می شود 



اهداف روش های کنترل کیفیت

اهداف روش های کنترل کیفیت :



1. ردیابی مشکلات.

2.محدود کردن دایره مشکلات.

3.ارزیابی عواملی که سبب به وجود آمدن مشکلات شده اند.

4.تعیین صحت علل فرض شده برای خرابی ها .

5. جلوگیری از خطا هایی که در اثر حذف ، عجله و یا بی توجهی به دست می آیند.

6.اثر بهبود کنترل کیفیت .

منبع : http://jimbo.takbb.com/